donderdag 4 oktober 2012

Verjaardag in Jelic


Verjaardag van de kerk van Jelic

Gistermiddag zijn we teruggekeerd van onze reis naar Jelíc.
Josué was uitgenodigd voor de verjaardag van de kerk in Jelíc en men vroeg ons ook om te komen. Dit is één van de kerkjes waar we sinds 2001 mee werken en die het verste weg van Cajamarca ligt. Nu kunnen we er met de auto komen en doen we het met eigen vervoer in 5,5 uur. Als de broeders naar Cajamarca komen, moeten ze vaak een dag eerder vertrekken.

Groep die uit Oxamarca kwam lopen: 9 uur lopen!
Bij een verjaardag van de kerk wordt er meestal ook een vigilia (nachtbidstond) gehouden en tot nu toe hadden we dat nog niet meegemaakt. We gingen zaterdagmorgen om 7 uur weg en kwamen rond 12 uur aan, dus mooi op tijd voor het middageten. Het eten in de campo(binnenland) bestaat meestal uit aardappels en gebroken graan, wat als rijst wordt gekookt en erwten met eventueel een stukje cavia of kip. Als er groente wordt verbouwd, is dat om te verkopen op de markt. Men weet vaak niet hoe groente klaar gemaakt kan worden en bovendien houden de meeste Peruanen niet van groente: dát is voor de konijnen. 

Lekke band

Josué zou een serie Bijbelstudies geven, maar toen wij vertelden dat we ook zouden gaan, werd er snel een Bijbelstudie overgeheveld aan Ger. ‘s Middags begonnen de Bijbelstudies. Er kwamen mensen uit verschillende dorpen om onderwijs te ontvangen. Sommigen hadden 9 uur gelopen om bij dit feest te kunnen zijn. Tijdens de middagpauze werden we geroepen, want men hoorde de linkervoorband van de auto leeglopen. Er zat een stukje ijzerdraad in. Op veel plaatsen onderweg wordt elektriciteit aangelegd en daarbij vallen nogal eens resten ijzerdraad op de weg. Ik had eens gehoord dat een gaatje in een band soms tijdelijk gemaakt kon worden door er een grotere spijker in te steken, die dat gat dicht. Omdat een bandenreparateur op 2 uur rijden-afstand was, besloten we om het uit te proberen. De reserveband werd er tijdelijk op gezet, maar die is kleiner dan de gewone banden en niet erg handig voor deze binnenweggetjes, dus als het zou lukken zou het fijn zijn om met de gewone band met de noodreparatie terug te rijden. Er werd een spijker in de band geduwd en een soort velpon er bovenop.

De volgende dag was de band nog hard. Zondagmiddag werd deze originele band er weer op gezet en toen de volgende morgen deze band nog hard bleek te zijn, hebben we het aangedurfd om met de band, voorzien van de spijker-noodreparatie terug te rijden naar Cajamarca. We zijn na 5 ½ uur rijden goed aangekomen. Heel bijzonder.

Nachtbidstond

Josue en Ger tijdens de nachtdienst
Zondagavond was dus de nachtbidstond. Omdat we de volgende dag weer terug moesten rijden, gingen wij al om 22.00 uur naar bed. Achteraf bleek dat verschillende mensen bij toerbeurt naar bed gingen. Velen slapen gewoon met hun hoofd op de rugleuning voor hen. Ze worden allemaal wakker als er gezongen wordt en slapen daarna weer verder. De preek door Josué is dan ook aan het begin van de avond gehouden toen de meeste mensen nog redelijk wakker waren. Je moet bedenken dat de mensen in Jelíc meestal voor 21.00 uur naar bed gaan. Er is daar (nog) geen elektriciteit en om half 7 is alles donker.

Om 3.00 uur ‘s nachts kwamen een paar broeders onze slaapkamer binnen. Daar stonden 3 bedden. Eén voor Josué, een ander bed voor Jhonny (zo schrijft men Johnny hier) en één voor ons. Ger sliep vast en ik hoorde dat ze aan Josué vroegen of er niet een film gedraaid kon worden…. We hadden op zaterdagavond buiten een film gedraaid en voor  de afwisseling wilden ze tijdens de “vigilia” om 3.00am nog  graag een film zien. Josué was zo wijs om dit verzoek af te wimpelen. Een kwartiertje later kwam een broeder bij Josué, die lekker lag te slapen. “Hermano(broeder) Josué, schuif es een eindje op”. “Ga maar aan de andere kant liggen”, bromde Josué en sliep verder. De broeder stond na 2 uurtjes weer op om verder te gaan met de vigilia.

Ondanks de onderbrekingen hebben we best lekker geslapen. Zelf nemen we altijd onze eigen lakens en een slaapzak mee, waardoor we geen last hebben van de vlooien, die altijd ruim aanwezig zijn. Voor gasten die met ons meegaan hebben we vlooienpoeder mee. Dat werkt ook prima.

De geestelijke winst van zulke dagen merken we later. We hebben veel goede gesprekken gehad. Vooral de leidinggevende broeders maken gebruik van de mogelijkheid om allerlei problemen door te spreken. Verder is er een behoorlijk aantal  Bijbels verkocht en we hebben veel mensen kunnen bemoedigen alleen al door er te zijn. In die afgelegen dorpjes komt er nauwelijks bezoek en al helemaal niet van mensen uit de stad. Wijzelf genieten heel erg van de mensen en van de prachtige natuur die overal aanwezig is.

donderdag 20 september 2012

Werk hier nu afsluiten om in NL weer te starten


Laatste activiteiten met de mensen van de Campo

Laatste leidersconferentie van dit jaar

Organisatie-team met voorgangers en presbyters
Een paar uur geleden zijn ze weer vertrokken. Onze broeders uit “de campo” (het binnenland) zijn dinsdag gekomen en nu, vrijdagmiddag (14/09), weer op weg gegaan naar hun dorpen. Sommigen doen daar de hele nacht over of vertrekken morgenochtend om 4 uur.


 
Het was een fijne tijd. Het programma van de conferenties is gevarieerd. Uiteraard worden er stevige Bijbelstudies gegeven die uitdagen om in hun eigen kerken in praktijk om te zetten, maar vaak is de vertaling naar de praktijd voor hen moeilijk. Velen hebben alleen maar lagere school gehad of soms zelfs maar een paar klassen daarvan. Als ze een beetje konden lezen en rekenen dan was dat voldoende om zich te kunnen weren in de maatschappij. Dus na de derde klas werden de kinderen van school gehaald om te helpen op de akker. Bovendien waren dan de jongere broertjes en soms zusjes aan de beurt om naar school te gaan; en meer dan 3 kinderen op school was niet te betalen. Hoewel het in de dorpen allemaal staatsscholen zijn, moeten de ouders zelf de schriften en schrijfmiddelen kopen. Daarom is ons programma voor de schoolpakketten in februari zo’n enorme hulp voor de ouders. De nieuwe generatie ouders hoopt dat hun kinderen meer kunnen leren dan zij en daar helpen wij hen graag bij, met een beurs voor de middelbare school bijvoorbeeld.

Bijbelstudie is dus het speerpunt van de conferenties. Het zijn allemaal leiders van kleine kerkjes, dus dat betekent dat ze elke week een paar keer moeten preken. Tijdens de conferentie is tekstverklaring een belangrijk onderdeel. Er worden groepen samengesteld en die krijgen een tekst waar zij uitleg over moeten geven. Dit is de workshop na een les over tekstverklaring. Later op de dag mag dan elke groep de bevindingen, die neergeschreven zijn op een groot vel papier, aan de andere groepen uitleggen. Iedereen krijgt de kans om commentaar te geven of aanvullingen. Het zijn prachtige momenten waarin wij merken dat er groei is in wijsheid en kennis en daar gaat het allemaal om.

Groep kerkleiders tijdens de conferentie
Er is ook tijd voor sport en spel. Judith heeft een aangepast, heel groot ganzenbord gemaakt. Dat wordt ook met groepen gespeeld. Soms moeten ze een Bijbeltekst opzeggen, soms een lied met gebaren zingen en meestal wordt er op de witte vakken een vraag gesteld. Het geeft veel hilariteit, maar daagt ook uit tot meer Bijbelkennis.

Vrijwel alle leiders zijn niet opgevoed met de Bijbel en de Bijbelverhalen horen dan ook niet bij hun algemene vorming. In de pauzes hebben wij gesprekken met de mensen over hun gemeentes, de projecten waar ze met onze hulp mee bezig zijn, de wensen die ze hebben voor de kerk, enz. Zo wordt er op het moment hard gewerkt aan de bouw van een nieuw kerkje in Chugur, omdat de kerk van het nabijgelegen dorp Tupac Amaru zo goed gegroeid is in de loop der jaren. Dit wordt hun tweede dochtergemeente.

We hebben samen een heel goede tijd gehad en merken dat er ondertussen een hechte band is gegroeid.

Revalidatie voor kinderen

Vorige week hebben we bezoek gehad van de coördinatrice van het Lilianefonds, waar we ook mee werken. Door de bezuinigingen in Nederland zijn er beduidend minder inkomsten bij het fonds en dus krijgen de betrokken organisaties ook minder. Er is een nieuw bestuur gevormd en de aanpak is nogal veranderd. Werd er voorheen rechtstreeks met mediators (dus ik, Froukje) gewerkt, nu wordt er met aangesloten organisaties gewerkt en ligt de nadruk meer op het werk dat de organisatie doet.

Links: Mar, Midden: revalidatiearts Rubi
Onze organisatie valt eigenlijk helemaal buiten de boot, omdat de nadruk niet ligt op revalidatie, maar op ontwikkeling van de campo en bevordering van het welzijn van de mensen die daar wonen. Daarbij kwamen en komen we kinderen met een handicap tegen, waar vaak niet naar wordt omgezien, omdat men niet weet dat er iets aan gedaan kan worden. Het kan ook zijn dat de voorlichting van de medische post in een bepaald dorp onvoldoende is of dat er geen geld is om de reis naar Cajamarca te maken, waar meer gezondheidsvoorzieningen zijn.

Vorig jaar zou de coördinatrice al komen en zegde op het laatste moment af. Iets wat best een probleem was, want ik had weken nodig gehad om de reis voor te bereiden, gezien we niet zomaar telefonisch contact met iedereen kunnen hebben. Deze keer ging het beter. Zo bezochten we een jongen die bijna wekelijks epileptische aanvallen heeft, ondanks de medicijnen en ook een jongen die met hulp van het Lilianefonds is geopereerd aan een horrelvoet. Mar (de coördinatrice) kon nu meemaken hoe men in de campo moet werken en de problemen die men kan tegenkomen. Op de heenreis bijvoorbeeld, moesten we 3 uur wachten vanwege wegwerkzaamheden aan de weg naar Celendin; de volgende dag vertrok het busje een uur later omdat 6 passagiers dat gevraagd hadden, zodat zij toch mee konden naar hun dorp, waarna we vertrokken met 16 volwassenen en 14 kinderen in het busje met 18 zitplaatsen, naast en bovenop hun zakken met goederen. Dit zijn heel normale zaken die we regelmatig tegenkomen, maar voor iemand die de stad gewend is, kan het schokkend zijn. Het bezoek van Mar heeft een positieve uitwerking gehad. Juist omdat de situatie waarin wij werken uitzonderlijk is en de kinderen die we kunnen helpen door niemand anders geholpen kunnen worden, wil het Lilianefonds blijven ondersteunen, ook omdat veel nazorg door de kerken wordt gedaan. We zijn heel blij met deze positieve beoordeling.

Intussen zijn we bezig onze reis naar Nederland voor te bereiden. Eind oktober hopen we in Nederland aan te komen om verslag te doen van het werk wat we namens jullie allen hier mogen doen.

Heel hartelijk gegroet vanuit Cajamarca.

NOTE: als U giften wil overmaken of al deed, willen we U vragen alléén nog gebruik te maken van het rekeningnummer van de ING-bank: 2047678 en niet ABN-Amro

donderdag 14 juni 2012

Sociale- en milieuconflicten in Cajamarca

Conflict rondom de goudmijnen

Het is weer hommeles in Cajamarca. In november vorig jaar zijn er grote problemen geweest rondom de exploitatie van een nieuwe mijn (goud, zilver en koper) dichtbij de stad waar we wonen. Het conflict tussen de nationale en locale/regionale overheid is toen niet uitgepraat en dus zijn er nu weer stakingen (lees meer hierover op deze link: Wilfredo&Judith 28/11/2011). Uiteindelijk is de bevolking de grote verliezer, want scholen gaan dicht, sommige levensmiddelen worden duurder en het toerisme naar Cajamarca is enorm gedaald. De handel stagneert, want de winkels moeten dicht vanwege het gevaar van plundering. Het kost allemaal veel geld. De scholen zijn alweer twee weken dicht, omdat er steeds protestmarsen door de straten zijn.


Goudmijn Yanacocha in de hoogvlaktes van Cajamarca, 
48km van onze stad af

Het is een complex probleem waarin eigenlijk alleen maar verliezers zijn. De standpunten worden steeds extremer. “Wel of geen mijnbouw?” is nu de vraag. De mijnbouw zou een bron van inkomsten en werkverschaffing moeten zijn, maar niet tot elke prijs van milieuvervuiling en sociale belangenconflicten, zoals het de laatste jaren is geweest. De bewoners van Cajamarca zijn vredelievend van aard, maar door de arrogante houding van de eigenaren van de goudmijnen en politieke manipulatie van de regionale autoriteiten, worden er nu situaties gecreëerd waarin de mensen gedwongen worden om partij te kiezen.

Het lijkt soms net oorlog. De centrale regering heeft politie- en legereenheden gestuurd, die hard optreden en daardoor de situatie nog meer verergeren met ongeoorloofde acties tegen de bevolking. Toen we begin juni, na een korte reis naar onze kinderen in Bolivia, naar Cajamarca terugkeerden, werd de airport al streng bewaakt door militairen. Bidden voor onze overheden, zoals in Romeinen wordt opgedragen door Paulus is het enige wat we kunnen en moeten doen, want uiteindelijk liggen de beslissingen niet bij ons, maar hebben we wel te maken met de gevolgen.

Hoe hebben wij ermee te maken?

Eén van de directe gevolgen voor ons, is dat we de geplande leidersconferentie begin juni niet konden laten doorgaan. Het was voor onze kerkleiders niet mogelijk om naar Cajamarca te reizen, omdat de toegangswegen geblokkeerd waren of de busjes vanuit Celendín uit veiligheidsoverwegingen niet reden. We hebben de conferentie verschoven naar eind juni in de hoop dat de situatie dan weer genormaliseerd is. Br. Roel van der Graaf, onze oude voorganger uit Eindhoven, is dan net bij ons en we zien er naar uit dat hij een stukje van het werk kan zien en meemaken. Hij zal er ook bij zijn als we naar Oxamarca gaan voor het eerste jeugdweekend van dit jaar, wat door Wilfredo en Judith georganiseerd en geleid zal worden.

Een ander gevolg is dat we voorzichtiger moeten zijn met drinkwater. Het waterleidingbedrijf van Cajamarca is niet meegegroeid met de stad en heeft ook zijn zuiveringsmethoden niet aangepast aan de groeiende watervervuiling door diverse bronnen. De rivieren waar het water uit wordt gewonnen ontstaan juist in het goudwinningsgebied boven Cajamarca. Dit betekent dat we vaak alleen in de ochtend water hebben en het water dat we drinken, moeten filteren en koken zodat het “veilig” is. Om die reden hebben we een waterreservoir op het dak, dat iedere ochtend weer wordt aangevuld.

Huisvesting

Als gevolg van de mijnbouw in Cajamarca zijn de prijzen van grond en huizen buitensporig gestegen. De mijn Yanacocha van Newmont is de op één na  grootste goudmijn ter wereld en dat houdt dus in, dat door de speculatie op het gebied van de woningbouw, exorbitante prijzen worden gevraagd. Wij hebben tot nu toe rustig kunnen wonen in hetzelfde huurhuis, maar 2 maanden geleden werd de huur met 30% verhoogd zonder enige aankondiging. De huisbazin heeft al laten doorschemeren dat haar neef hier zou willen wonen, omdat hij nu getrouwd is en een dochtertje heeft. Eigenlijk is hij met zijn broer de eigenaar van het huis en heeft dus alle recht om hier te  wonen. Het houdt wel in, dat als wij hier in Cajamarca nog willen blijven wonen en werken, er een oplossing moet komen op korte termijn voor de huisvesting. Huren of een stukje grond kopen, zodat we iets “zekers” hier hebben? Garanties op het gebied van huurwoningen zijn er hier niet en ook de huurprijzen zijn momenteel zeer speculatief en erg hoog.

We willen jullie gebed vragen voor dit huisvestingsprobleem. Het is niet eenvoudig en geeft veel zorgen, die we graag met jullie willen delen, vooral in gebed.


Dit meer, waar we picknickten, 
zou ook verdwijnen door de nieuwe goudwinning

dinsdag 13 maart 2012

Het werk in de campo kan weer van start gaan

In de tijd dat we niet naar de campo(binnenland) kunnen vanwege de regen, zijn we, naast de schoolprogramma’s, ook bezig met onze verblijfsvergunningen. Vorige week zijn we in Lima geweest, omdat we een nieuw carnet nodig hadden. Dat is onze id-kaart, waarmee we ons identificeren bij elke instelling in Perú. Ook kunnen we met deze kaart binnen de meeste Zuid-Amerikaanse landen reizen. De bureaucratie is hier geweldig goed ontwikkeld. Voor eenvoudige handelingen is een gelegaliseerde kopie van diverse documenten nodig, zodat je dagen bezig bent met iets wat in Nederland een kort bezoekje aan het gemeentehuis is. Bovendien moeten we voor de meeste officiële zaken in Lima zijn. Dat betekent dus 16 uur reizen van Cajamarca naar Lima en dan weer terug. Dat reizen gaat gelukkig vrij goed met een goede slaapbus waar de stoelen achterover kunnen, zodat je werkelijk kunt slapen. Het is gelukkig allemaal weer gelukt, ook al kost het wel een paar centen. 

Pauline in de campo
We hebben van de gelegenheid gebruik gemaakt om onze eerste vrijwilligster, Pauline uit Den Haag, uit te zwaaien op het vliegveld voor haar terugreis, na een half jaar hier te zijn geweest. Ze heeft geholpen bij Engelse lessen op de school, die verbonden is aan de kerk waar we komen als we in Cajamarca zijn. Verder werd ze ingeschakeld bij alle programma’s die in ons werk staan vermeld, zoals seminar voor kinderwerkers en jeugdleiders trainingsweekend. Het is een enorm leerzame tijd geweest, zowel voor ons als voor Pauline. Zeer zeker voor herhaling vatbaar. Ze heeft zich geliefd en nuttig gemaakt bij de mensen in de kerk in de stad, maar ook bij de mensen in de campo. En dat zijn twee totaal verschillende culturen.We hebben haar een diploma gegeven voor haar capaciteit om zich aan te passen in zeer uiteenlopende omstandigheden. Die bereidheid is wel essentieel voor eventueel andere vrijwilligers. Lees meer hierover op: vrijwilligerswerk
AIPA: landelijke organisatie van Pinkstergemeentes
waaronder we werken

Intussen zijn we al weer volop bezig met het plannen van de diverse activiteiten voor dit jaar. Het valt niet mee om alles gepland te krijgen, want elk jaar komen er activiteiten bij. Ook dit jaar zullen we de gebruikelijke retraites geven zowel voor echtparen als voor jongelui. Daarnaast zorgen we dat er training is voor de leiders van de zondagsscholen. Jullie zullen in de loop van het jaar de verslagen wel lezen van alle verschillende activiteiten. Begin april zullen we de eerste vergadering hebben waar het jaarprogramma wordt vastgesteld. We hopen dat alle leiders van de kerkjes er zullen zijn, zodat we structureel kunnen werken. Het kost soms veel moeite om mensen te motiveren, naast het zware werk op het land ook energie en tijd te steken in het geestelijke leven van de mensen in hun kerkje. Laten we bidden om grotere betrokkenheid en dat de leiders zich meer-en-meer bewust zullen worden van het voorrecht God te mogen dienen in hun kerk. Wij reiken graag de middelen en ideeën aan om het goed te doen. 

Wilfredo en Judith zorgen voor het hele programma rondom het jongerenwerk en hun leiding. Eind april zullen ze weer een training hebben voor de jeugdleiders en vrij snel erna een eerste jeugdweekend in de campo. Ze willen daarnaast dit jaar op verschillende momenten de jeugdgroepen in de campo bezoeken om ze ter plaatse te coachen en te bemoedigen. Het werk en de campo-cultuur is zo anders dan in de stad, dus alle materialen die aangereikt worden, moeten ze als het ware vertalen naar hun realiteit. 

Het bestuur van Zending & Gemeente heeft ons gevraagd om collega-zendelingen te bezoeken ter bemoediging en daarom gaan we volgende week voor 8 dagen naar Mexicali (Mexico) om Jaco en Maribel van der Schaaf te bezoeken. Er staan nog een paar bezoeken op de lijst voor dit jaar, maar daarover schrijven we wel als het de tijd daarvoor is. Het programma wat we van Jaco kregen is behoorlijk vol. Het is dus echt een werkbezoek. Gelukkig vindt Ger preken fijn, maar wel willen we vragen voor kracht en wijsheid bij dit bezoek. Het is niet alleen preken, maar ook gesprekken voeren over de problematiek die zij ontmoeten in hun werk. De bezoeken die wij destijds in Huancayo kregen van Kees en Fieke Goedhart waren voor ons hele gezin een enorme bemoediging en zo willen wij ook een zegen zijn voor dit gezin. Het klimaat in Mexicali is nogal warm, dus ook graag voorbede voor de omstandigheden.  

Een hartelijke groet vanuit Cajamarca, 
Ger & Froukje Prakken en team

dinsdag 14 februari 2012

De scholen zijn weer begonnen

Het lijkt ero p dat bij jullie de lente un niet lang meer op zich laat wachten. Wat waren wij blij dat we bij die strenge vorst in Cajamarca konden zijn. Hier hebben we ‘s morgens zon, maar ‘s middags kan het flink hard regenen en dat kan nog tot april duren. Op heel veel plaatsen in Perú is een noodtoestand afgekondigd. Deze keer niet vanwege de protesten tegen de mijnen, maar vanwege de enorme regenval. Veel rivieren stromen over en de bergen raken verzadigd van water, waardoor er modderlawines op de weg vallen. Er zijn ook al verschillende doden gevallen door de overstromingen, maar vooral i ser veel materiele schade, die nieto p een tegemeotkoming van de regering kan rekenen. Veel huizen worden van tichelstenen of aangestampte aarde (tapia) gebouwd en als er dan een overstroming is, zuigen de muren het wáter als een spons op en vallen de huizen in elkaar. Deze bouw van aarde kan van heel goede kwaliteit zijn, want de huizen in het Centrum van Cajamarca zijn allemaal van tapia gebouwd en staan er al vele honderden jaren, ook de tichelstenen (adobes) is goed bouwmateriaal, dus is de instorting van deze huizen echt een ramp. 

De protesten tegen de mijn “La Conga” gaat nog steeds door evenals de propaganda van de regering en de mijnbouworganisatie Newmont ook nog steeds doorgaat met het presenteren van zeer dure spotjes op TV om aan te tonen dat de wereld echt beter af is met mijnbouw; over de bijkomende vervuiling van het milieu en schadelijke gevolgen voor de gezondheid van de mensen wordt dan liever niet gesproken. We hopen dat ere en minder schadelijke manier van mijnbouw wordt gevonden, zodat er toch een stuk ontwikkeling en werkverschaffing kan worden gevonden voor de mensen die in de gebieden waar goud gevonden is wonen. 

Één van de groepen middelbare scholieren
Door de regen hebben we minder contact met de kerkjes in het binnenland, maar telefonisch houden we elkaar regelmatig op de hoogte. Soms komt iemand langs met een vraag of alleen maar om te groeten. Volgende week beginnen we met de campagne voor het basisleermiddelenpakket voor de lagere school. Eind februari komen dan de middelbare scholieren die een 7 gemiddeld op hun rapport hadden en dus in aanmerking komen voor een volledige beurs voor de middelbare school. Voor € 120,-- kan een leerling schoolmiddelen kopen voor het hele jaar. In de stad lukt dat niet, maar in het binnenland zijn de middelbare scholen minder eisend en kunnen we het zo mogelijk maken dat jongelui verder leren dan alleen de lagere school. Er komen steeds meer meisjes bij die verder willen leren en daar zijn we heel erg blij mee. 

Het bestuur van Zending en Gemeente heeft ons gevraagd om eind maart een bezoek te brengen aan collega’s in Mexico. De reis is geboekt en we hopen hen tot zegen te zijn. Willen jullie daar ook voor meebidden? 

Heel hartelijk dank voor jullie gebeden zonder die gebeden zouden we niet kunnen werken en ook de mensen in de dorpjes waar we mogen komen zijn zich bewust van die gebeden.